SEKITAR 30 tahun lalu, Fazlina Rahmat (bukan nama sebenar), 54, dihadiahkan separuh daripada sebidang tanah oleh ibu saudaranya, Mahani Rahman (bukan nama sebenar) secara sukarela.
Lantaran itu, Mahani bersama dengan anak saudara dan ibu bapa Fazlina pergi ke pejabat tanah bagi mengisi borang 14A dan menurunkan cap jari bagi proses pindah milik berkenaan.
Selepas semua dokumen ditandatangani, Fazlina kembali pulang ke ibu kota dan menyerahkan borang berkenaan kepada ibu bapanya untuk proses pindah milik.
Selepas 25 tahun, Mariani meninggal dunia. Fazlina kemudian berpindah ke kampung halamannya selepas lima tahun ibu saudaranya meninggal. Namun, wanita itu mendapati, tanah pemberian arwah Mahani sudah dipagar oleh anak lelakinya, Roslan Bahar (bukan nama sebenar).
Lelaki itu mendakwa tanah itu sepenuhnya miliknya. Beliau telah membuat permohonan menukar milik tanah berkenaan tiga tahun selepas pemergian ibunya. Tindakan itu diambil apabila tiada sesiapa pun yang menuntut tanah tersebut.
SELAIN perjanjian hibah, dokumen-dokumen lain seperti borang pindah milik tanah atau geran tanah juga boleh menjadi asas dalam menguatkan keterangan di mahkamah syariah.
Akibat tidak berpuas hati, Fazlina menyuruh anaknya membuat semakan di pejabat tanah. Malangnya, namanya didapati tidak tercatat pada geran tanah berkenaan.
Wanita itu kemudiannya membuat tuntutan di mahkamah syariah berhubung pensabitan hibah sebanyak separuh bahagian tanah berkenaan. Fazlina turut mengepilkan borang 14A yang ada cop jari Mahani dan dirinya.
Pada masa sama, beliau mengakui turut membayar cukai tanah sepanjang tempoh berkenaan. Namun, pada tahun-tahun tertentu bayaran itu dibuat kepada Roslan. Malangnya, Fazlina gagal mengemukakan bukti berkaitan.
Baca juga Memartabat Industri Halal Negara
Walaupun borang 14A itu lengkap dan boleh didaftarkan, tetapi penolong pegawai tadbir bahagian urusan pendaftaran di pejabat tanah selaku saksi pakar menyatakan, proses pindah milik belum lengkap untuk didaftarkan kerana cukai setem tidak dimatikan mengikut penilaian hartanah.
Sepanjang perbicaraan tersebut, Roslan langsung tidak membangkitkan soal pemberian hibah. Sebaliknya beliau mengaitkannya sebagai tanah cagaran.
Arwah ibunya pernah memberitahu, beliau memberikan sebahagian tanah itu sebagai cagaran untuk meminjam wang sebanyak RM6,000 bagi menunaikan haji.
Wang itu dipinjam oleh ibunya daripada Fazlina selepas dirinya tidak mampu memenuhi hasrat ibunya hampir 30 tahun lalu.
Malah, selepas pulang daripada haji pada tahun yang sama Mariani membuat pinjaman wang itu, ibunya banyak kali mengingatkannya agar melunaskan hutang beliau kepada Fazlina.
Pada tahun berikutnya, Roslan cuba membayar RM6,000 kepada Fazlina. Malangnya, wanita itu menyuruhnya agar menyimpan atau menggunakan sahaja wang berkenaan. Hampir tiga kali cubaan untuk membayar wang itu dibuat, tetapi Fazlina enggan menerimanya.
Sepanjang tempoh itu juga, Roslan mengakui telah menyelesaikan semua cukai tanah sendiri tanpa bantuan sesiapa. Buktinya, beliau turut mengepilkan resit pembayaran cukai tanah selama tujuh tahun selepas ibunya meninggal dunia.
Melihat kepada keterangan, bukti dan saksi yang dikemukakan, mahkamah syariah mengisytiharkan permohonan untuk Fazlina mensabitkan hibah ke atas separuh bahagian daripada tanah berkenaan ditolak. Pada masa sama, hakim memerintahkan supaya Roslan membayar sebanyak RM6,000 kepada Fazlina.
Mahkamah juga memutuskan bahawa tanah itu adalah hak milik mutlak Roslan. Fazlina pula terpaksa akur dengan keputusan mahkamah yang tidak berpihak kepadanya.
Fahami proses pemberian hibah mengikut syarak
SEBUT sahaja tentang hibah, perkara pertama yang perlu dikenal pasti adalah rukun hibah. Ia mestilah terdiri daripada pemberi dan penerima hibah, barang yang dihibahkan serta sighah iaitu lafaz ijab oleh pemberi dan lafaz kabul oleh penerima.
Presiden Persatuan Peguam Syarie Terengganu, Fazru Anuar Yusof berkata, sighah merupakan salah satu elemen yang kebiasaannya dibahaskan oleh para fuqaha bagi menentukan sesuatu hibah itu sah atau sebaliknya. Ia juga sering menjadi pertikaian dalam sesuatu tuntutan pengesahan hibah di mahkamah syariah.
FAZRU ANUAR
Dari segi istilah syarak, jelas beliau, hibah merupakan satu akad pemberian milik terhadap harta yang dilakukan oleh seseorang secara sukarela kepada seseorang yang lain ketika tempoh hidupnya tanpa sebarang balasan (‘Iwad).
“Salah satu daripada ciri-ciri hibah yang dapat kita rumuskan adalah ia mesti dan hanya boleh dibuat secara sukarela serta tanpa paksaan.
“Perkara ini bertepatan dengan rukun dan salah satu syarat bagi pemberi hibah iaitu pemberi hibah (al-Wahib) boleh menghibahkan hartanya tanpa had kadar serta kepada sesiapa sahaja yang disukainya termasuk kepada orang bukan Islam, asalkan maksudnya tidak melanggar hukum syarak,” katanya kepada Sinar Islam Plus baru-baru ini.
Walaupun hibah pada konsepnya dianggap sah sekiranya ia memenuhi rukun dan syarat ditetapkan, pengamal undang-undang itu menjelaskan, ia masih boleh dicabar oleh ahli-ahli waris penerima harta pusaka di mahkamah syariah. Ia bagi memberi keadilan kepada pihak-pihak berkenaan.
ANTARA ciri-ciri hibah adalah ia mesti dan hanya boleh dibuat secara sukarela serta tanpa paksaan.
“Mahkamah syariah akan melihat keterangan dan pembuktian dalam mengesahkan sesuatu hibah itu. Bagi mengelakkan berlakunya pertikaian dalam kes hibah ini, pemberi hibah perlu memastikan terdapat dokumen yang boleh menyokong pemberian hibahnya itu.
“Dalam amalan pada masa kini, sudah banyak agensi dan firma guaman bertauliah yang boleh menyediakan perjanjian hibah. Perjanjian ini juga perlulah perjanjian yang boleh dikuatkuasakan menurut undang-undang.
“Selain perjanjian hibah, dokumen-dokumen lain seperti borang pindah milik tanah atau geran tanah juga boleh menjadi asas dalam menguatkan keterangan di mahkamah syariah. Oleh itu, ia adalah tanggungjawab pemberi hibah dan penerima hibah untuk sama-sama memastikan dokumen-dokumen yang diperlukan telah lengkap dan sempurna,” nasihatnya.
Foto: Freepik
